Rozliczanie godzin ponadwymiarowych

Zasadą jest, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, czyli za przydzielone i zrealizowane zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze. Jednocześnie przewidziano dwa wyjątki, w których nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia, mimo niezrealizowania tych godzin:
gdy nauczyciel zamiast przydzielonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych zrealizował w tym samym dniu zajęcia opiekuńcze lub wychowawcze, uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela;
gdy nauczyciel nie zrealizował zajęć indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania na skutek przyczyn niezależnych od niego, a był gotów do ich realizacji (zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 127 ust. 20 ustawy – Prawo oświatowe).
Pierwszy wyjątek dotyczy sytuacji, gdy nauczyciel, na polecenie dyrektora, realizuje inne obowiązki opiekuńcze lub wychowawcze, jak na przykład opieka nad uczniami podczas wycieczki, wyjść, np. do teatru, zawodów sportowych czy imprez szkolnych.

Drugi przypadek dotyczy sytuacji, gdy niezrealizowanie przez nauczyciela przydzielonych mu w ramach godzin ponadwymiarowych zajęć indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania, nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, np. choroby dziecka lub ucznia, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć.

Nauczyciel, który nie może zrealizować zaplanowanych godzin ponadwymiarowych z przyczyn dotyczących szkoły np. z powodu wyjazdu klasy na wycieczkę, może mieć przydzielone doraźne zastępstwo, za które przysługuje wynagrodzenie w takiej samej stawce jak wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe lub może mieć przydzielone zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów na terenie szkoły i wtedy zachowa prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe. Organizacja pracy szkoły należy do kompetencji dyrektora szkoły.

Źródło: www.gov.pl


Odpowiedź na interpelację nr 22805
w sprawie ponadwymiarowych godzin pracy nauczycieli
Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski
Warszawa, 06-05-2021

[...]

Niezależnie od powyższego, w stosunku do rozliczania godzin ponadwymiarowych obowiązują trzy zasady. Pierwsza wynika z przepisów art. 80 i 81 Kodeksu pracy w związku z art. 91c ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, zgodnie z którymi wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Zatem w sytuacji, gdy nauczyciel jest pozbawiony możliwości przepracowania zajęć dydaktycznych, opiekuńczych lub wychowawczych np. z powodu nieobecności uczniów oraz nieprzydzielenia mu w zamian innych zajęć, w zakresie wynagrodzenia korzysta z przepisów dotyczących pracowników pozostających w gotowości do pracy. Niemniej jednak pragnę zwrócić uwagę, iż cechami charakterystycznymi gotowości pracownika do wykonywania pracy są: po pierwsze - zamiar wykonywania pracy, po drugie - faktyczna zdolność do świadczenia pracy, po trzecie - uzewnętrznienie gotowości do wykonywania pracy i po czwarte - pozostawanie w dyspozycji pracodawcy. Pracownik pozostający w dyspozycji pracodawcy oczekuje na możliwość podjęcia pracy na terenie zakładu pracy lub w innym miejscu wskazanym przez pracodawcę, ewentualnie w miejscu wskazanym przez siebie i podanym pracodawcy, jeżeli pracodawca bezprawnie nie dopuszcza go do pracy. Bierne oczekiwanie pracownika na wezwanie go przez pracodawcę do wykonywania pracy nie oznacza więc gotowości do pracy w rozumieniu art. 81 § 1 k.p., jeżeli takiego zachowania nie usprawiedliwiają okoliczności sprawy (wyrok z dnia 20 listopada 2007 r. Sądu Najwyższego, sygn. akt II PK 80/07).
Jednocześnie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2010 r. sygn. akt II PK 186/09, sąd uznał, iż ogólną zasadą powinno być, że „przy ustalaniu wynagrodzenia należnego nauczycielowi za czas niewykonywania pracy, kiedy był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, związanych z odmową dopuszczenia go do pracy, nie podlegają uwzględnieniu składniki wynagrodzenia w postaci wynagrodzenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych oraz dodatku za uciążliwe warunki pracy”.
Kolejną zasadą prawną jest uchwała składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego – Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 marca 1989 r. sygn. akt III PZP 53/88, zgodnie z którą „zamieszczenie w planie organizacyjnym szkoły godzin ponadwymiarowych przypadających w dniach ustawowo wolnych od pracy oraz w dniach wolnych od pracy i w okresach przerw w pracy szkoły ustalonych w przepisach o organizacji roku szkolnego, w których nie odbywają się zajęcia dydaktyczne lub wychowawcze, nie uprawnia do wynagrodzenia przewidzianego (…) za nieodbyte godziny ponadwymiarowe.”. Warto zauważyć, iż w uzasadnieniu do uchwały, sąd zaznaczył, że powyższa zasada nie dotyczy „przydzielonych nauczycielowi prawidłowo zajęć w godzinach ponadwymiarowych, także w wymienionych dniach wolnych od pracy lub w okresach przerw w pracy, jeżeli szkoła prowadzi wówczas określoną działalność dydaktyczną lub wychowawczą. Odnosi się to także do placówek oświatowo-wychowawczych o ruchu ciągłym (np. domy dziecka, internaty, ośrodki szkoleniowe, zakłady wychowawcze oraz szkoły zaoczne), w których zajęcia prowadzone są również w niedziele czy święta.”.
[...]
Trzecia zasada dotycząca rozliczenia godzin ponadwymiarowych wynika z uchwały Sądu Najwyższego - Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 sierpnia 1983 r. sygn. akt III PZP 33/83, zgodnie z którą wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, wypłacone w wypadku usprawiedliwionego nieodbycia zajęć, przysługuje nauczycielowi od dnia 1 września 1981 r. także w razie ich nieodbycia z powodu uczestnictwa w zajęciach dokształcających na podstawie skierowania zakładu pracy.
[...]
Przy rozliczaniu czasu pracy nauczycieli, w tym realizacji przez nich godzin ponadwymiarowych dyrektorzy powinni indywidualnie rozpatrywać sytuację każdego pracownika. Tylko taka postawa pozwala na rzetelne obliczenie wysokości wynagrodzenia. Za każdym razem, dyrektor musi ustalić czy dany nauczyciel, w konkretnym dniu realizował zajęcia, był w gotowości do pracy albo czy był nieobecny i z tego tytułu np. nie otrzymuje wynagrodzenia albo ma prawo do innych świadczeń.
[...]



I komu ta interpretacja - jasna i klarowna - przeszkadzała???

Klasa 5a jest na wycieczce. Na 3 lekcji mieli mieć język angielski (jedna grupa) i informatykę (druga grupa). Mam dwóch nauczycieli do dyspozycji. Nauczyciel matematyki jest nieobecny, wysyłam więc na zastępstwo do klasy 7b (mieli mieć matematykę na trzeciej lekcji) nauczyciela informatyki (zamiast pracy w 5a, więc bez wynagrodzenia za zastępstwo doraźne, ale płacę mu pełne ponadwymiarowe), a dla nauczyciela języka angielskiego nie mam akurat zajęcia. No i co? Umawiał się w sierpniu, że weźmie ponadwymiarowe (często na usilne prośby dyrekcji) i ma nie dostać kasy? Przecież to nie jego wina. Ma jechać do domu i wrócić za 45 minut? Jakaś głupota.
Oczywiście jesteśmy kreatywni i jakimiś łamańcami (np. wsparcie pracy świetlicy szkolnej), to się poskłada, ale po co?
Nauczyciel był w gotowości - coś się działo, pojawiła się nagła potrzeba, był angażowany. Proste.

Pensje nauczycieli w górę. MEN ujawnia skalę i wskazuje datę

Ministerstwo Edukacji Narodowej chciałoby, żeby nauczycielskie pensje rosły automatycznie. Uwzględniając przyszłoroczne podwyżki, będą one wyższe w 2026 r. o blisko 40 proc. niż w 2023 roku - powiedziała we wtorek wiceministra edukacji Katarzyna Lubnauer.

Źródło:www.money.pl

Trzy godziny przyrody tygodniowo

Od września 2026 roku uczniowie klas IV-VI szkół podstawowych będą mieli trzy godziny przyrody tygodniowo. Ministerstwo Edukacji Narodowej zachęca szkoły do organizowania zajęć w trzygodzinnych blokach, co ma umożliwić przeprowadzanie eksperymentów i zajęć terenowych.

Źródło:www.onet.pl

MEN w sierpniu zdecyduje, czy wrócą prace domowe

Barbara Nowacka zapowiedziała, że będzie ewaluacja obowiązującego rozporządzenia o braku obowiązku zadawania prac domowych. Decyzja w sprawie ewentualnego powrotu do obowiązkowych prac domowych dla uczniów zapadnie najpóźniej w połowie sierpnia. Zaznaczyła, że wpływ na to będą mieć m.in. wyniki egzaminu ósmoklasisty i opinia nauczycieli.

Źródło:www.prawo.pl

MEN likwiduje godziny czarnkowe

"Zleciłam prace, by tak zwana godzina czarnkowa zniknęła już z obowiązków nauczyciela. Godzina czarnkowa będzie zlikwidowana. Prace już są rozpoczęte w ministerstwie".

- powiedziała ministra edukacji Barbara Nowacka.

Źródło:www.portalsamorzadowy.pl