ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI
NARODOWEJ1)
z dnia 17
listopada 2010 r.
w sprawie warunków organizowania
kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz
niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach
ogólnodostępnych lub integracyjnych
Na podstawie art. 71b ust. 7
pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr
256, poz. 2572, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Rozporządzenie określa warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki
dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych: niesłyszących, słabosłyszących,
niewidomych, słabowidzących, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z
upośledzeniem umysłowym, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera i z
niepełnosprawnościami sprzężonymi, zwanych dalej "uczniami
niepełnosprawnymi", oraz dla uczniów niedostosowanych społecznie i
zagrożonych niedostosowaniem społecznym, wymagających stosowania specjalnej
organizacji nauki i metod pracy, w:
1) przedszkolach i szkołach
ogólnodostępnych;
2) przedszkolach i szkołach
ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi;
3) przedszkolach i szkołach
integracyjnych.
§ 2.
1. Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w przedszkolach,
szkołach i oddziałach, o których mowa w § 1, organizuje się na każdym etapie
edukacyjnym, w integracji z uczniami pełnosprawnymi, w przedszkolu i szkole
najbliższej ich miejsca zamieszkania.
2.
Kształcenie uczniów niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem
społecznym w szkołach i oddziałach, o których mowa w § 1, organizuje się na
każdym etapie edukacyjnym, w integracji ze środowiskiem rówieśniczym.
§ 3.
Kształcenie uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i
zagrożonych niedostosowaniem społecznym w szkołach i oddziałach, o których mowa
w § 1, może być prowadzone do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w
którym uczeń kończy:
1) 18. rok życia - w przypadku
szkoły podstawowej;
2) 21. rok życia - w przypadku
gimnazjum;
3) 23. rok życia - w przypadku
szkoły ponadgimnazjalnej.
§ 4.
1. Przedszkola, szkoły i oddziały, o których mowa w § 1,
zapewniają:
1) realizację zaleceń
zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;
2) odpowiednie, ze względu na
indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne
uczniów, warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne;
3) zajęcia specjalistyczne, o
których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i
placówkach;
4) inne zajęcia odpowiednie ze
względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości
psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia rewalidacyjne i
resocjalizacyjne;
5) przygotowanie uczniów do
samodzielności w życiu dorosłym.
2. Liczbę
dzieci w oddziale przedszkola i liczbę uczniów w oddziale szkoły, o których
mowa w § 1, określają przepisy w sprawie ramowych statutów publicznego
przedszkola oraz publicznych szkół.
§ 5.
1. Dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego opracowuje się indywidualny program
edukacyjno-terapeutyczny, uwzględniający zalecenia zawarte w orzeczeniu o
potrzebie kształcenia specjalnego oraz dostosowany do indywidualnych potrzeb
rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, zwany dalej
"programem".
2. Program
określa:
1) zakres dostosowania wymagań
edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb
rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, o którym
mowa w przepisach w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i
promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w
szkołach publicznych;
2) rodzaj i zakres
zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z
uczniem, w tym w przypadku:
a) ucznia niepełnosprawnego -
zakres działań o charakterze rewalidacyjnym,
b) ucznia niedostosowanego
społecznie - zakres działań o charakterze resocjalizacyjnym,
c) ucznia zagrożonego
niedostosowaniem społecznym - zakres działań o charakterze socjoterapeutycznym;
3) formy i metody pracy z
uczniem;
4) formy, sposoby i okres
udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w
którym poszczególne formy pomocy będą realizowane, ustalone przez dyrektora
przedszkola lub szkoły zgodnie z przepisami, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 3;
5) działania wspierające
rodziców ucznia oraz zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi,
w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli,
organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz
rodziny, dzieci i młodzieży, określone przez zespół wymieniony w ust. 3, zgodnie
z przepisami, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 3;
6) zajęcia rewalidacyjne i
resocjalizacyjne oraz inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne
potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia, o
których mowa w § 4 ust. 1 pkt 4;
7) zakres współpracy
nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w realizacji zadań, o których
mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 i 5.
3. Program
opracowuje zespół, którego zadaniem jest planowanie i koordynowanie udzielania
uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, o którym mowa w przepisach
wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 3, po dokonaniu wielospecjalistycznej oceny
poziomu funkcjonowania ucznia. Program opracowuje się na okres, na jaki zostało
wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie dłuższy jednak niż
etap edukacyjny.
4. Zespół,
o którym mowa w ust. 3, nie rzadziej niż raz w roku szkolnym dokonuje okresowej
wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając ocenę
efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi, dokonaną
zgodnie z przepisami wymienionymi w § 4 ust. 1 pkt 3, oraz, w miarę potrzeb,
dokonuje modyfikacji programu.
§ 6.
1. W przedszkolach i szkołach, o których mowa w § 1 pkt 2 i
3, zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie
pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego.
2. W
przedszkolach i szkołach, o których mowa w § 1 pkt 1, za zgodą organu
prowadzącego można zatrudniać dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje
w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów
niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych
niedostosowaniem społecznym.
3.
Nauczyciele, o których mowa w ust. 1 i 2:
1) prowadzą wspólnie z innymi
nauczycielami zajęcia edukacyjne oraz wspólnie z innymi nauczycielami i ze
specjalistami realizują zintegrowane działania i zajęcia, określone w
programie;
2) prowadzą wspólnie z innymi
nauczycielami i ze specjalistami pracę wychowawczą z uczniami niepełnosprawnymi,
niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym;
3) uczestniczą, w miarę
potrzeb, w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez nauczycieli oraz w
zintegrowanych działaniach i zajęciach, określonych w programie, realizowanych
przez nauczycieli i specjalistów;
4) udzielają pomocy
nauczycielom prowadzącym zajęcia edukacyjne oraz nauczycielom i specjalistom
realizującym zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, w doborze
form i metod pracy z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie
oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym.
4.
Dyrektor przedszkola lub szkoły, uwzględniając indywidualne potrzeby rozwojowe
i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów niepełnosprawnych,
niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym,
wyznacza zajęcia edukacyjne oraz zintegrowane działania i zajęcia, określone w
programie, realizowane wspólnie z innymi nauczycielami przez nauczycieli, o
których mowa w ust. 1 i 2, lub w których nauczyciele ci uczestniczą.
§ 7. 1.
Uczniowie lub absolwenci niepełnosprawni przystępują do sprawdzianu
przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej, zwanego dalej
"sprawdzianem", egzaminu przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w
gimnazjum, zwanego dalej "egzaminem gimnazjalnym", egzaminu
maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
przeprowadzanych zgodnie z przepisami w sprawie warunków i sposobu oceniania,
klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych, w warunkach i formie
dostosowanych do rodzaju ich niepełnosprawności, a uczniowie lub absolwenci
niedostosowani społecznie lub zagrożeni niedostosowaniem społecznym - w
warunkach dostosowanych do ich indywidualnych potrzeb rozwojowych i
edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, na podstawie orzeczenia o
potrzebie kształcenia specjalnego.
2.
Dostosowanie warunków przeprowadzania sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego,
egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe do
rodzaju niepełnosprawności lub indywidualnych potrzeb rozwojowych i
edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia lub absolwenta polega w
szczególności na:
1) zminimalizowaniu ograniczeń
wynikających z niepełnosprawności, wykorzystaniu odpowiedniego sprzętu
specjalistycznego i środków dydaktycznych;
2) odpowiednim przedłużeniu
czasu przewidzianego na przeprowadzenie sprawdzianu lub egzaminu;
3) zapewnieniu obecności w
czasie sprawdzianu lub egzaminu specjalisty z zakresu danej niepełnosprawności,
niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym, jeżeli
jest to niezbędne dla uzyskania właściwego kontaktu z uczniem lub absolwentem
lub pomocy w obsłudze sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych.
3. Dla
uczniów i absolwentów niepełnosprawnych, posiadających orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego, przystępujących do sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje
zawodowe przygotowuje się odpowiednio zestawy zadań albo arkusze egzaminacyjne
dostosowane do rodzaju niepełnosprawności.
4.
Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej opracowuje szczegółową informację o
sposobach dostosowania warunków i form przeprowadzania sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje
zawodowe odpowiednio do rodzaju niepełnosprawności lub indywidualnych potrzeb
rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów lub
absolwentów. Szczegółową informację podaje się do publicznej wiadomości na
stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w terminie do dnia 1
września roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany sprawdzian lub egzamin.
5. Na
podstawie informacji, o której mowa w ust. 4, rada pedagogiczna wskazuje sposób
dostosowania warunków przeprowadzania sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego,
egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe do
rodzaju niepełnosprawności lub indywidualnych potrzeb rozwojowych i
edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia lub absolwenta,
uwzględniając posiadane przez tego ucznia lub absolwenta orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego.
6.
Przystąpienie do sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego oraz
egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe przez ucznia lub absolwenta
niepełnosprawnego w warunkach i formie dostosowanych do rodzaju
niepełnosprawności oraz przez ucznia lub absolwenta niedostosowanego społecznie
lub zagrożonego niedostosowaniem społecznym w warunkach dostosowanych do
indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości
psychofizycznych zapewnia odpowiednio przewodniczący szkolnego zespołu
egzaminacyjnego, przewodniczący zespołu egzaminacyjnego, przewodniczący
szkolnego zespołu nadzorującego lub kierownik ośrodka egzaminacyjnego.
§ 8. 1. W szkołach podstawowych i szkołach ponadgimnazjalnych
ogólnodostępnych, z oddziałami integracyjnymi oraz integracyjnych organizuje
się kształcenie, wychowanie i opiekę dla uczniów niepełnosprawnych,
niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym na
warunkach określonych w rozporządzeniu od roku szkolnego 2012/2013.
2. W roku
szkolnym 2011/2012 szkoły podstawowe i szkoły ponadgimnazjalne ogólnodostępne,
z oddziałami integracyjnymi oraz integracyjne organizują kształcenie,
wychowanie i opiekę dla uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie
i zagrożonych niedostosowaniem społecznym na warunkach określonych w rozporządzeniu,
o którym mowa w § 12.
§ 9. Uczniowie
z chorobami przewlekłymi, z zaburzeniami psychicznymi, z zaburzeniami
zachowania i zagrożeni uzależnieniem, posiadający orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego, którzy przed dniem wejścia w życie rozporządzenia
rozpoczęli naukę w szkole integracyjnej lub oddziale integracyjnym w szkole
ogólnodostępnej, mogą kontynuować naukę w takiej szkole lub oddziale do
ukończenia szkoły danego typu.
§ 10. Uczniowie
niepełnosprawni, niedostosowani społecznie i zagrożeni niedostosowaniem
społecznym, którzy przed dniem 1 września 2012 r. rozpoczną naukę w szkołach
ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych, z oddziałami integracyjnymi lub
integracyjnych, mogą kontynuować naukę w takich szkołach i oddziałach do końca
roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 24. rok życia.
§ 11. 1. Indywidualne programy edukacyjne opracowane dla uczniów na
podstawie rozporządzenia, o którym mowa w § 12, są realizowane do końca okresu,
na jaki zostały opracowane.
2.
Zespoły, o których mowa w § 5 ust. 3, dokonają wielospecjalistycznej oceny
poziomu funkcjonowania ucznia i dostosują indywidualne programy edukacyjne do
wymogów określonych w § 5 ust. 2 pkt 1, 3-5 i 7:
1) w przedszkolach i
gimnazjach ogólnodostępnych, z oddziałami integracyjnymi oraz integracyjnych -
w terminie do dnia 30 września 2011 r.;
2) w szkołach podstawowych i
szkołach ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych, z oddziałami integracyjnymi oraz
integracyjnych - w terminie do dnia 30 września 2012 r.
§ 12.
Traci moc rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18
stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i
opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych
społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub
integracyjnych (Dz. U. Nr 19, poz. 167).
§ 13. Rozporządzenie
wchodzi w życie z dniem 1 września 2011 r.
Minister Edukacji Narodowej: K.
Hall
__________
1) Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji
rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu
działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. Nr 216, poz. 1591).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w
Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz.
141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i
Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227,
poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr
120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz.
416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6,
poz. 33, Nr 31, poz. 206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz.
1705 oraz z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr 127, poz. 857 i Nr
148, poz. 991.